از سال ۶۹ موضوع پیمان‌های دسته‌جمعی کار بین کارفرمایان و کارگران مطرح شد. قرارداد جمعی کار به عنوان روشی برای بهبود شرایط کارگران و کارفرمایان، همچنین بهبود شرایط تولید، حل مشکلات رفاهی‌کارگران، حل مشکلات حرفه‌ای و شغلی و توازن منافع میان کارگر و کارفرما در قانون کار تصویب شد. اما در این سالها کارگران و کارفرمایان نتوانستند آن طور که باید از این قرارداد جمعی کار استفاده کنند و این قرارداد آنچنان که باید عملی نشده‌است.

هرچند پیمان‌های دسته‌جمعی کار به طور واضح در قانون کار توضیح داده‌شده ولی هنوز عده‌ی زیادی از اشخاص حقیقی و حقوقی در این زمینه از آن اطلاع چندانی ندارند و در این موضوع،کار چندانی انجام نشده‌است. بنابراین در این نوشته ما به طور کامل قرارداد جمعی کار و شرایط پیمان‌های دسته‌جمعی کار را برای شما توضیح می‌دهیم.

در این راه اگر نیاز به راهنمایی و مشاوره دارید می‌توانید از مشاوره کارشناسان حقوقی ما بهره‌مند شوید.

مطابق ماده ۲ قانون کار کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق‌السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند. مطابق ماده ۳ کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و حساب او در مقابل دریافت حق‌السعی کار می‌کند.

در تمام قراردادهای کاری ما ۲ طرف داریم. یک طرف این قرارداد کارفرما و دیگری کارگر است. قرارداد کار نیز عبارت است از قراردادی کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق‌العمل، کاری را برای مدت موقت یا مدت غیرموقت برای کارفرما انجام می‌دهد. قرارداد کار انواع مختلف دارد که قرارداد جمعی کار یک نمونه از آن است. در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

برای این که طبق قانون کار، قراردادی صحیح و اصولی با رعایت همه الزامات قانونی منعقد کنید، نمونه قراردادهای کار را در بانک نمونه قرارداد ارائه کرده‌ایم تا به انواع قرارداد کار دسترسی داشته باشید.

مواد ۱۴۰ تا ۱۴۲ قانون کار به موضوع پیمان‌های دسته جمعی اختصاص یافته‌است. بر طبق ماده ۱۴۰ قانون کار: «پیمان دسته جمعی کار عبارت است از پیمان کتبی به منظور تعیین شرایط کار فیمابین یک یا چند ( شورا یا انجمن صنفی و یا نماینده قانونی کارگران) از یک طرف و یک یا چند کارفرما و یا نمایندگان قانونی آنها از سوی دیگر و یا فیمابین کانونها و کانونهای عالی کارگری و کارفرمایی منعقد میشود.»
پیمان‌های دسته‌جمعی کار دایره‌ وسیعی دارند که بسته به شرایط و موقعیت دارای موضوعاتی از قبیل؛ امنیت شغلی، آموزش فنی و حرفه ای، بازنشستگی، بیمه بیکاری و…  هستند. این پیمان‌ها یک اقدام گروهی است که بین کارگران و کارفرمایان تنظیم می‌شود. از آن جایی که همیشه منافع این دو گروه با هم درگیر است بنابراین نیاز به قراردادهای دسته بیش از پیش حس می‌شود. همچنین پیمان‌های جمعی وسیله ای برای نشان دادن قدرت طبقه کارگر در مقابل دولت و کارفرمایان است و از این رو برد سیاسی نیز دارند.
شرایط پیمان‌های دسته‌جمعی کار چیست؟

کارگران و کارفرمایان می‌توانند در خصوص همه‌ی موضوعات این پیمان را امضا کنند. اما این قراردادها هنگاهی اعتبار قانونی دارند که :

الف – مزایای کمتر از آنچه در قانون کار پیش بینی گردیده است در آن تعیین نشده باشد.
ب – با قوانین و مقررات جاری کشور و تصمیمات و مصوبات قانونی دولت مغایر نباشد.

ج – عدم تعارض موضوع یا موضوعات پیمان با بندهای الف و ب ، به تائید وزارت کار و امور اجتماعی برسد.

همچنین در خصوص شروط چگونگی تنظیم قرارداد جمعی کار، بر طبق قانون،باید متن پیمان در سه نسخه تنظیم و به امضای طرفین برسد، دو نسخه از پیمان در اختیار طرفین عقدپیمان دسته جمعی قرار گرفته و نسخه‌ی سوم ظرف سه روز در قبال‌ اخذ رسید و به منظور رسیدگی و تأیید، تسلیم وزارت کار و اموراجتماعی خواهد شد.

از جهت اینکه پیمان‌های دسته‌جمعی خواسته گروهی را مطرح می‌کنند، ارزش بسیاری دارند چرا که مذاکرات دسته جمعی و به دنبال آن عقد پیمان‌های جمعی کار براین اصل ارزشی مبتنی اند که افراد یک جامعه می توانند و باید در تعیین سرنوشت خود مشارکت مستقیم داشته باشند. در این راستا کارشناسان حقوقی ما در وینداد به شما کمک می‌کنند که این فرآیند را با کمک‌ها و مشاوره‌های آنها طی کنید.

همانطور که گفته شد، پیمان‌های دسته‌جمعی کار بسیار مؤثر می‌باشد به شرطی که طرفین قرارداد در آن پیمان شرکت داشته باشند. پیمان‌های دسته‌جمعی از دو جهت در توسعه حقوق کار مؤثر هستند،از یک طرف پیمان بر قراردادهای فردی کار تاثیر می‌گذارد ،چرا که در قراردادهای انفرادی کار که کارفرما قبل و یا بعد از پیـمان مـنعقد می‌کند، مقررات پیمان‌ جمعی‌ لازم‌ الاتباع است و از طرف دیگر پیمان جمعی‌ بر ایده قانونگذاران در‌ فرایند قانونگذاری تاثیر زیادی دارد.
در جامعه‌ امروز نیاز به قرارداد جمعی کار بیش ازقبل است و این قراردادها احکام و مقررات خاص خود را دارد. بنابراین اگر در زمینه‌ این قراردادها نیاز به  کارشناسان حقوقی ما دارد، ما در وینداد این امکان را برای شما فراهم کرده‌ایم که این فرآیند را با کمک‌ها و مشاوره‌های آنها طی کنید.